Van verwachting naar waarheid: Normen die je vrijheid beperken

Er was een vraag die tijdens een gesprek in me opkwam en me ineens keihard raakte. Zo diep, dat ik voelde dat deze niet uit mijn hoofd kwam maar uit mijn ziel:

“Houden onze normen en waarden ons vast in ons ego… waardoor onze ziel niet kan groeien tot het potentieel waar we hier voor zijn gekomen?”

Op dat moment besefte ik iets belangrijks: Niet alles wat we ‘waarden’ noemen, komt werkelijk uit onszelf. Veel daarvan zijn geconditioneerde lagen die we hebben overgenomen zoals uit onze opvoeding, cultuur, familie, religie, school, oude trauma’s of het verlangen om geaccepteerd te worden. En dus ook maatschappelijk verantwoorde waarden.

Soms zijn onze normen en waarden geen duidelijk kompas maar beperkt het eerder onze groei.

Het ego houdt van zekerheid en van regels. Van “zo hoort het”.

• Ik moet sterk zijn.

• Ik moet het perfect doen.

• Ik moet voor anderen zorgen.

• Ik moet loyaal blijven.

• Ik mag niemand teleurstellen.

• Ik wil veilig blijven.

Het ego zegt “Als ik me hieraan houd, ben ik goed genoeg.”

Maar groei vraagt geen ‘goed genoeg’. Groei vraagt ruimte.

Voorbeelden waarin normen & waarden de ziel blokkeren

“Kwetsbaarheid is zwak”

Bij velen een aangeleerde waarde en dan zeker nog vooral bij mannen. Dus iemand verstopt emoties, draagt maskers, houdt het hart gesloten. Maar de ziel kan alleen groeien in authenticiteit.

“Je moet altijd voor anderen zorgen”

Een morele verwachting waardoor iemand zichzelf wegcijfert, uitgeput raakt en leeft voor bevestiging.

Maar de ziel verlangt liefde, ook voor zichzelf.

“Succes betekent status, presteren, erkenning”

Een maatschappelijke norm. Dus iemand jaagt erkenning na in plaats van vervulling.

Maar de ziel zoekt waarheid, niet een applaus.

“Je hoort in een relatie te blijven”

Een culturele norm. Dus iemand kan in een relatie blijven uit schuld, loyaliteit of angst voor oordeel.

Maar de ziel schreeuwt om waarheid en vrijheid.

Zie je het patroon dat ik zag?

Het ego zegt: “Blijf wie je was.” De ziel zegt: “Word wie je werkelijk bent.”

Of voel je weerstand? Dan kan daar juist een mooie ingang liggen.

Een belangrijke nuance: groei is geen vlucht

Het gaat niet om het blind doorbreken van normen, wat ik hier vooral wil aanhalen is dat het gaat om bewustzijn en intentie.

Soms lijkt weggaan uit een relatie, baan of situatie een daad van vrijheid, maar de echte vraag is:

“Doe ik dit vanuit kracht… of vanuit verwachting, angst of teleurstelling?”

Want:

• Als ik wegga omdat iemand mij niet geeft wat ik verlang → dan leg ik mijn kracht buiten mezelf.

• Als ik blijf om niemand teleur te stellen → dan verlaat ik mezelf.

• Als ik wegga om pijn te vermijden → dan groeit de pijn in mij verder.

• Als ik blijf omdat “het zo hoort” → dan kiest mijn ego, niet mijn ziel.

De kern is niet wat je doet. De kern is vanuit welk bewustzijn en welke intentie je het doet.

De echte shift gebeurt hier:

Sta ik in mijn eigen kracht of verwacht ik dat de ander mijn leegte vult?

Zielsgroei betekent:

• Verantwoordelijkheid nemen voor je eigen gevoelens

• Niet projecteren

• Niet eisen

• Niet vluchten

• maar voelen wat waarheid is

Soms is de meest liefdevolle keuze om te blijven en te groeien en soms is de meest liefdevolle keuze om te gaan en jezelf trouw te blijven.

Maar laat in beide gevallen de keuze komen uit: authenticiteit, compassie, waarheid, vrijheid en liefde. En vooral niet uit angst, schuld of verwachting.

De waarden van de ziel

Deze vijf waarden kwamen helder naar boven bij mij:

Authenticiteit, compassie, waarheid, vrijheid en liefde.

Dit zijn geen regels, geen verwachtingen en geen verplichtingen.

Dit zijn herinneringen.

• Authenticiteit breekt maskers.

• Compassie verzacht oordeel.

• Waarheid doorboort illusies.

• Vrijheid opent ruimte.

• Liefde tilt ons boven angst uit.

Dit zijn waarden die niet verkleinen maar juist vergroten.

“Alles wat uit angst ontstaat, houdt klein. Alles wat uit liefde ontstaat, laat groeien.”

En angst is precies waar veel van onze ‘oude’ normen op gebouwd zijn.

Is het geconditioneerd of echt van jou?

Stel jezelf bij elke norm of waarde deze vragen:

• Komt dit uit angst of uit liefde?

• Dient dit mijn groei of mijn controle?

• Voelt dit als waarheid of als verplichting?

• Komt dit uit mijn hart of uit mijn verleden?

Echte waarden resoneren en geconditioneerde waarden beperken.

Je voelt het verschil in je lichaam. De ziel voelt licht en het ego voelt beklemd.

“Wanneer je stopt met leven zoals het hoort, begin je te leven zoals je bent.”

Reflectievraag

Welke norm of waarde houdt jou nog klein en wie zou je worden als je hem loslaat?

Spiegelreflectie

Leef ik vanuit verwachting of vanuit waarheid?

Want precies daar, op dat kruispunt, begint vrijheid. En waar vrijheid is, kan de ziel eindelijk groeien.